CZORSZTYN

Zamek
w Czorsztynie
Zamek w Czorsztynie
Lokalizacja: (KNT) woj. małopolskie, pow. nowotarski, gmina Czorsztyn

Współcześni historycy wiążą początki zamku z działalnością św. Kingi jako Pani Sądeckiej, identyfikując zamek z warownią o nazwie Wronin, wymienioną w dokumencie z 1320 r. Odpowiada to datowaniu przez archeologów resztek drewnianych budowli z najstarszej warstwy na 3. ćwierć XIII w. W kolejnej fazie datowanej na przełom XIII i XIV w. wzniesiono cylindryczną wieżę w typie ""stołpu"", podobną do wież zamków w Rytrze i Czchowie. Fundamenty tej wieży odnalezione zostały w czasie ostatnich prac archeologicznych. Przyjmuje się, że nieco później powstał kamienny mur obwodowy na kulminacji skały.

Znaczna rozbudowa zamku nastąpiła za czasów Kazimierza Wielkiego. Janko z Czarnkowa w Kronice Katedralnej Krakowskiej zamieszcza informację o fundacji zamku przez tego króla. Jednak według Jana Długosza Kazimierz Wielki jedynie rozbudował zamek i otoczył go murami obronnymi. W tym czasie zamek stał się jednym z ważniejszych założeń obronnych kraju, z uwagi na położenie przy rozwidleniu szlaków handlowych, w tym ważnej drogi handlowej i dyplomatycznej na Węgry. Usytuowanie na wyniosłej skale pozwalało na kontrolę znacznej części doliny Dunajca. (...)

Wg innych źródeł około roku 1350 zabiegający o bezpieczeństwo granicy z Węgrami Kazimierz Wielki wystawił murowany zamek. W następnych stuleciach zamek był ośrodkiem władzy królewskiej i siedzibą mianowanych dożywotnio starostów. Dawne kroniki wspominają przejazdy i pobyty monarchów. Kilka razy był oblegany. W 1598 roku zdobył go i ograbił Olbracht Łaski. W 1651 bronił się tu Kostka Napierski, który wzniecił na Podhalu chłopską rebelię. W roku 1769 na zamku szukali schronienia konfederaci barscy. Około roku 1795 spłonął od uderzenia pioruna. W XIX wieku był już tylko malowniczą ruiną. Dawne dobra królewskie przejął rząd austriacki i w roku 1819 wystawił na licytacji. W posiadanie Czorsztyna i kilku sąsiednich wsi weszła rodzina Drohojowskich. Za czasów Drohojowskich powstał zamysł odbudowy zamku. Zadanie to podjął w roku 1992 Pieniński Park Narodowy przystępując do remontu konserwatorskiego.(...)

Więcej opisu na: wikipedia.pl oraz pieniny.com.pl