Starzeńskich
i Ostaszewskich
w Grabownicy Starzeńskiej
Pałac Starzeńskich i Ostaszewskich w Grabownicy Starzeńskiej
Lokalizacja: (RBR) woj. podkarpackie, pow. brzozowski gmina Brzozów
Pałac wzniesiony został prawdopodobnie w XVIII lub XIX wieku. Właścicielami obiektu były kolejno rodziny Starzeńskich, Ostaszewskich i Tyszkowskich. Pałac ten, o charakterze eklektycznym, został gruntownie przebudowany w drugiej połowie XIX wieku. Zwrócony jest frontem ku wschodowi. czołowy poprzedzony jest portykiem podpartym czterema kolumnami, dźwigającymi sporych rozmiarów balkon.
W czasach świetności wnętrza rezydencji wypełniały akwaria z różnymi gatunkami ryb oraz książki o tematyce ichtiologicznej, zgromadzone przez Ksawerego Starzeńskiego. Kolekcja ta była unikatowa na skalę europejską a zainteresowanie nią wykazał sam Napoleon Bonaparte.
Obiekt jest murowany z cegły, potynkowany, na rzucie prostokąta z trójosiowymi ryzalitami na osiach boków dłuższych; jednokondygnacyjny z wysokim przyziemiem; dwutraktowy, o częściowo przekształconym układzie wnętrz.
Od 1845r. Grabownica należała do Teofila Ostaszewskiego z pobliskiego Wzdowa, który jako jeden z pierwszych zniósł na swoich włościach przymus pańszczyzny. W 1889r. majątek odziedziczył Kazimierz Ostaszewski i otworzył w nim działalność związaną z hodowlą koni, rymarstwem i wyposażeniem stajni. Jego stadnina słynęła w całej Europie z hodowli koni pełnej krwi angielskiej. Kazimierz poślubił nieślubną córkę cara Aleksandra II – Aleksandrę de Boishebert.
W przyziemiu znajduje się kilka pomieszczeń zasklepionych kolebkowo z lunetami; na osi od zachodu salon z sufitem z fasetą i z fragmentami parkietu z dwubarwnego drewna; od wschodu sień z neorenesansowym stropem kasetonowym i rozetami; częściowo zachowana klasycystyczna stolarka drzwi i boazerii; elewacje boków dłuższych dziewięcioosiowe, krótszych trójosiowe, z podziałami z XIX lub XX wieku; dach czterospadowy nad ryzalitem zachodnim mansardowy, kryty blachą.
1894 zespół pałacowy w Grabownicy przejął Paweł Tyszkowski, który zmarł bezpotomnie w 1920r. Od tego czasu aż do utworzenia PGR-u w 1946r. majątek był administrowany przez zarządcę.
W 1999r. pałac nabyła osoba prywatna i za jej sprawą obiekt był sukcesywnie restaurowany. Obecnie pałac jest wyremontowany i mieści się w nim restauracja „Pałacowa”, która specjalizuje się w daniach kuchni polskiej i imprezach okolicznościowych. W budynku mieszczą się również pokoje gościnne, a całe bogate wyposażenie wnętrz utrzymane jest w stylu epoki, z jakiej pochodzi obiekt. Całość otaczają pozostałości po dawnym założeniu parkowym.
W X 2020 roku odwiedziliśmy pałac. Niestety, obecna sytuacja w kraju związana z pandemią, nie służy temu obiektowi. Widać, że od dłuższego czasu jest nie używany i ulega zaniedbaniu, przynajmniej na zewnątrz.
Źródło: wikipedia.pl
Umieszczone zdjęcia wykonano: październik 2020
Ilość zdjęć: 24