Pałac Ossolińskich
w Sterdyniu
Pałac Ossolińskich w Stredyniu - Najdawniejsza wiadomość o Sterdyni pochodzi z 1446 roku. Pierwszym, odnotowanym w źródłach właścicielem posiadłości był Piotr Kiszka herbu Dąbrowa. Po nim Sterdyń odziedziczył jego syn, Mikołaj, do którego w roku 1580 należał też Ciechanowiec. Dobra sterdyńskie pozostawały we władaniu Kiszków do roku 1622. W roku 1673 Zbigniew Ossoliński, następny właściciel majątku, podarował go synowi Jerzemu, chorążemu nurskiemu. Rządy Jerzego trwały 15 lat i stanowiły okres stabilizacji w Sterdyni. Wówczas to pałac został gruntownie przebudowany w stylu barokowym. Ostatni z Ossolińskich, Stanisław, ukończył budowę kościoła, doprowadził do przebudowy pałacu w duchu klasycystycznym oraz przyczynił się do nowego ukształtowania przestrzennego rezydencji sterdyńskiej. W roku 1809 jego córka Emilia poślubiła Józefa Wawrzyńca Krasińskiego herbu Ślepowron. Do osób bywających w domu Krasińskich należał Jakub Kubicki, znany wówczas i ceniony architekt. Jemu to właśnie Stanisław Ossoliński zlecił przebudowę sterdyńskiego pałacu. Kubicki, uczeń słynnego Dominika Merliniego, twórcy Łazienek Królewskich w Warszawie, zastosował w projekcie rozwiązania swego mistrza. W 1847 roku, po śmierci Józefa Wawrzyńca Krasińskiego, wyłączną właścicielką majątku stała się Paulina z Krasińskich, żona Ludwika Górskiego herbu Bożawola. Ludwik Górski był postacią wyjątkową wśród ówczesnych ziemian. Jako przeciwnik pańszczyzny wprowadził odpłatność za robociznę, przeprowadził jedną z pierwszych w kraju meliorację gruntów. Był ponadto nieoficjalnym łącznikiem Kościoła katolickiego w Królestwie Polskim z papieżami Piusem IX, Leonem XIII i Piusem X. Nic więc dziwnego, że pałac Górskich w Warszawie przy ul. Foksal 8 nazywano trochę złośliwie „polskim Watykanem”. Pod zarządem Ludwika Górskiego Sterdyń przeżywała okres największego rozkwitu. W rękach Krasińskich majątek pozostał do roku 1944. W latach powojennych w pałacu mieściło się gimnazjum, następnie – Ośrodek Zdrowia, a w jednym z obecnych apartamentów usytuowano Izbę Porodową. Dlatego też wielu mieszkańców Sterdyni, jako miejsce swego urodzenia podaje właśnie pałac.
Więcej na: palacossolinskich.pl
Umieszczone zdjęcia wykonano: maj 2019
Ilość zdjęć: 75